TỬ VONG SƠ SINH VÀ MỘT SỐ CAN THIỆP HIỆU QUẢ GIẢM TỬ VONG TRONG LỘ TRÌNH HƯỚNG TỚI MỤC TIÊU CẢI THIỆN SỨC KHỎE SƠ SINH VÀO NĂM 2030

Đinh Thị Phương Hòa

##plugins.themes.vojs.article.main##

Tóm tắt

Số trẻ sơ sinh tử vong trên toàn cầu đã giảm từ 2,7 triệu năm 2015 xuống 2,4 triệu năm 2020. Tuy nhiên, tốc độ giảm tử vong sơ sinh chậm và hiện nay chiếm tới 44% trong số tử vong trẻ dưới 5 tuổi. Vì thế, giảm tử vong sơ sinh được đưa vào trong mục tiêu 3 của mục tiêu phát triển bền vững hậu thiên niên kỷ (SDGs) với chỉ tiêu là chấm dứt các trường hợp tử vong sơ sinh do các
nguyên nhân có thể phòng tránh được vào năm 2030. Ở Việt Nam, cũng tương tự như thực trạng ở các nước thu nhập và trung bình khác, tử vong sơ sinh tuy có giảm trong những năm gần đây nhưng vẫn chậm so với những thành tựu nổi bật trong giảm tử vong trẻ em. Một số khó khăn chính trong cải thiện sức khoẻ sơ sinh là sự khác biệt giữa các vùng, miền; chất lượng chăm sóc chưa đáp ứng được nhu cầu và các chương trình chăm sóc sơ sinh chưa đến được hết những đối tượng cần nhất. Nhà nước cũng đã xác định được sự cần thiết phải giảm tử vong sơ sinh và hiện đang nỗ lực đẩy nhanh các hoạt động can thiệp hiệu quả hơn. Các can thiệp và phương pháp tiếp cận dựa trên bằng chứng có thể ngăn chặn được tử vong sơ sinh bao gồm chăm sóc bà mẹ trong thời gian mang thai, cuộc đẻ và sau đẻ. Gói can thiệp có hiệu quả nhất để có thể chấm dứt những tử vong do các nguyên nhân có thể phòng được là chăm sóc trong thời gian chuyển dạ, tại cuộc đẻ và trong vòng 1 tuần sau đẻ; chăm sóc
các trẻ đẻ non/nhẹ cân và sơ sinh bệnh lý. Mở rộng độ bao phủ, cải thiện chất lượng chăm sóc theo tiếp cận chăm sóc liên tục, bảo đảm công bằng cho mọi bà mẹ và trẻ sơ sinh bao gồm cả vấn đề tài chính. Đó là những can thiệp chính mà mỗi quốc gia cần đầu tư mới có thể giảm tử vong sơ sinh thành công.

##plugins.themes.vojs.article.details##

Tài liệu tham khảo

1. You D, Hug L, Ejdemyr S, Idele P, Hogan D, Mathers C, et al. Global, regional, and national levels and trends in under-5 mortality between
1990 and 2015, with scenario-based projections to 2030: a system - atic analysis by the UN Inter - agency Group for Child Mortality Estimation.
Lancet. 2015; 386: 2275-2286.
2. United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2018. Every child alive- The urgent need to end newborn deaths.
3. WHO and UNICEF 2019. SURVIVE and THRIVE. Transforming care for every small and sick newborn.
4. UN. Department of Economic and Social Aff airs. Sustainable Development Goals (SDGs)
5. UNICEF. Committing to Child Survival: A Promise Renewed Progress Report 2015.
6. UNICEF (2019). Child Mortality Estimates. Estimates generated by the UN Inter-agency Group for Child Mortality Estimation (UN IGME).
7. UNICEF 2019. Neonatal mortality. UNICEF Data: Monitoring the situation of children and women.
8. UNICEF 2019. Child survival and the Sustainable Development Goals (SDGs).
9. WHO 2019. Newborns: Reducing mortality.
10. Kim E Dickson et al. Every Newborn: health - systems bottlenecks and strategies to accelerate scale-up in countries. The Lancet. Volume 384,
No. 9941, p438-454, 2014.
11. Jones SA, et al. Women and babies are dying but not of Ebola’: the effect of the Ebola virus epidemic on the availability, uptake and outcomes of maternal and newborn health services in Sierra Leone. BMJ Glob Health 2016;1: e000065. doi: 10.1136/bmjgh-2016-000065.
12. Dorit Stein, Kevin Ward, and Catherine Cantelmo. Estimating the Potential Impact of COVID-19 on Mothers and Newborns in Low- and
Middle-Income Countries. Health Policy Plus. 2020.
13. Bộ Kế hoạch đầu tư. Nước CHXHCN Việt Nam. Báo cáo quốc gia kết quả 15 năm thực hiện các mục tiêu MDG.
14. Tổng cục Thống kê- UNICEF 2014. MICS 4.
15. WHO. Viet Namkey indicators.
16. Vụ SKBM-TE, Bộ Y tế. Báo cáo năm 2019.
17. Bộ Y tế. Chương tình giảm TV mẹ và Sơ sinh 2009. Nghiên cứu thực trạng TVM và TVSS tại 14 tỉnh tham gia chương trình.
18. Bộ Y tế 2015. Dự án hỗ trợ y tế các tỉnh miền núi phía Bắc – Báo cáo kết quả điều tra TVM và Sơ sinh tại 7 tỉnh miền núi phía Bắc.
19. Trung tâm nghiên cứu môi trường và sức khỏe 2020. Dự án chăm sóc sức khỏe nhân dân các tỉnh Tây Nguyên - Báo cáo điều tra TVM và Sơ
sinh tại 5 tỉnh Tây Nguyên.
20. Bộ Y tế (2013). Phân tích về các rào cản trong chăm sóc sơ sinh ở Việt Nam.
21. Sở Khoa học công nghệ Lào Cai và Bệnh viện Nhi Trung ương. Đánh giá thực trạng cấp cứu, tử vong sơ sinh và đề xuất một số giải pháp
nâng cao năng lực cấp cứu tại tỉnh Lào Cai.
22. Bhutta, Z.A., et al., Can available interventions end preventable deaths in mothers, newborn babies, and stillbirths, and at what cost? Lancet, 2014.
23. WHO - Essential Newborn Care Course.
24. Amuchou S et al. Neonatal Respiratory Care in Resource-Limited Countries. Assisted Ventilation of the Neonate (Sixth Edition), 2017.
25. UNICEF 2019. Newborn Care – UNICEF Data.
26. Conde-Agudelo A, Belizán J M, Diaz - Rossello J. 2014. “Kangaroo Mother Care to Reduce Morbidity and Mortality in Low Birthweight
Infants.” Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD002771. doi: 10.1002/14651858. CD002771.pub3.