TỔNG QUAN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH HO GÀ
##plugins.themes.vojs.article.main##
Tóm tắt
Ho gà là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, có khả năng lây nhiễm cao. Bệnh được mô tả lần đầu tiên từ những năm 1500. Đến năm 1670, Sydenham sử dụng thuật ngữ “pertussis”, có nghĩa là ho dữ dội, thay cho từ “whooping cough”[1]. Đến nay, ho gà vẫn là nguyên nhân gây bệnh và tử vong cho trẻ em trên toàn thế giới, mặc dù tiêm chủng đã được phủ rộng [2]. Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp hiện đại trong điều trị nhưng tỷ lệ khỏi bệnh ra viện sau điều trị chiếm 79,6% (86/108); Tỷ lệ tử vong 2,8% (3/108), trong đó 7,5% (3/40) trẻ dưới 2 tháng tuổi [3].
##plugins.themes.vojs.article.details##
Tài liệu tham khảo
1. Viện Vệ sinh y tế công cộng TP. Hồ Chí Minh, Bệnh ho gà (2012).
2. W.H.O., Pertussis vaccines. WHO position paper. 90: , 2015: p. 433-460.
3. Đỗ Thị Thúy Nga, Dương Thị Hồng. Hiệu quả điều trị bệnh ho gà ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp chí Y học dự phòng, 2016. Tập 26 (số 5 (178)): p. 57.
4. 2008, P.a.P.o.P.i.d.
5. Paddock, C.D., et al., Pathology and pathogenesis of fatal Bordetella pertussis infection in infants. Clin Infect Dis, 2008. 47(3): p. 328-38.
6. (2011), W.-r.s.s.o.p., 2011.
7. WHO, Pertussis. https://www.who.int/ health-topics/pertussis#tab=tab_1, 2018.
8. CDC, Pertussis (Whooping Cough). https:// www.cdc.gov/pertussis/surv-reporting.html, 2018.
9. Son, S., et al., Prospective multinational serosurveillance study of Bordetella pertussis infection among 10 to 18-year-old Asianchildren and adolescents. Clin Microbiol Infect, 2019. 25(2): p. 250.e1-250.e7.
10. Thisyakorn, U., et al., Pertussis in the Association of Southeast Asian Nations: epidemiology and challenges. Int J Infect Dis, 2019. 87: p. 75-83.
11. Tiêm chủng mở rộng quốc gia, Thành quả tiêm chủng mở rộng, Chương trình tiêm chủng mở rộng www.tiemchungmorong.vn. 2013.
12. Đỗ Thiện Hải, Dương Thị Hồng, Đỗ Thúy Nga, Dịch tễ học bệnh ho gà ở trẻ em tại bệnh viện nhi trung ương giai đoạn 2012-2014. Tạp chí Y học Dự phòng, 2016. XXVI, số 6 (179)(6(179)).
13. Xoay, T.Đ., Mô tả đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan tử vong ở bệnh ho gà nặng tại khoa Điều trị tích cực Bệnh viện Nhi Trung ương. 2019.
14. Zamanian R.T, H.F., Doyle R.L. (2007) “Management strategies for patients with pulmonary hypertention in the intensive care unit”. Crit Care Med, 35, 2037-2050.
15. Long S.S., P.C.G., Bordetella pertussis (Pertussis) and other Species. Principles And Practice Of Pediatric Infectious Diseases; .Elsevier, Churchill livingstone, Philadelphia, USA, 2012: p. 865-873.
16. Đỗ Thiện Hải, Đỗ Thị thúy Nga và cộng sự. đánh giá kháng thể IgG kháng ho gà ở các bà mẹ có trẻ dưới 3 tháng tuổi mắc và không mắc bệnh ho gà tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội, năm 2017 - 2018. Tạp chí Y học Dự Phòng, 2019.
17. Skoff, T.H., et al., Sources of Infant Pertussis Infection in the United States. Pediatrics, 2015. 136(4): p. 635-41.
18. Schmitt-Grohé, S., et al., Pertussis in German adults. Clin Infect Dis, 1995. 21(4): p. 860-6.
19. Edwards KM DM (2004). Pertussis vaccine. VaccinesPA: Saunders, P., 471-528.
20. Mallet, E., et al., Antibody persistenceagainst diphtheria, tetanus, pertussis, poliomyelitisand Haemophilus influenzae type b (Hib) in 5-6-year-old children after primary vaccination and first booster with a pentavalent combined acellular pertussis vaccine: immunogenicity and tolerance of a tetravalent combined acellular pertussis vaccine given as a second booster. Vaccine, 2004. 22(11-12): p. 1415-22.
21. Cherry, J.D., Pertussis in the preantibiotic and prevaccine era, with emphasis on adult pertussis. Clin Infect Dis, 1999. 28 Suppl 2: p.S107-11.
22. Kreeftenberg, J.G., Standardization of acellular pertussis vaccines. Biologicals, 1999. 27(2): p. 115-7. 10
23. Centers for Disease Control, P.U.r., et al.
24. Phương., N.T.L., “Xây dựng phương pháp đánh giá một số kháng nguyên trong vắc xin ho gà và đề xuất quy trình sản xuất vắc xin ho gà an toàn cao tại Viện vắc xin Nha Trang. Luận án Tiến sĩ Y học, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, 2007.
25. Heininger, U., et al., Clinical Validation of a Polymerase Chain Reaction Assay for the Diagnosis of Pertussis by Comparison With Serology, Culture, and Symptoms During a Large Pertussis Vaccine Efficacy Trial. Pediatrics, 2000. 105: p. E31.
26. Winter, K., et al., Risk Factors Associated With Infant Deaths From Pertussis: A Case-Control Study. Clin Infect Dis, 2015. 61(7): p. 1099-106.
27. Bộ Y tế, Thông tư 38/2017/TT-BYT ngày 17/10/2017 của Bộ Y tế ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc. 2017.
2. W.H.O., Pertussis vaccines. WHO position paper. 90: , 2015: p. 433-460.
3. Đỗ Thị Thúy Nga, Dương Thị Hồng. Hiệu quả điều trị bệnh ho gà ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp chí Y học dự phòng, 2016. Tập 26 (số 5 (178)): p. 57.
4. 2008, P.a.P.o.P.i.d.
5. Paddock, C.D., et al., Pathology and pathogenesis of fatal Bordetella pertussis infection in infants. Clin Infect Dis, 2008. 47(3): p. 328-38.
6. (2011), W.-r.s.s.o.p., 2011.
7. WHO, Pertussis. https://www.who.int/ health-topics/pertussis#tab=tab_1, 2018.
8. CDC, Pertussis (Whooping Cough). https:// www.cdc.gov/pertussis/surv-reporting.html, 2018.
9. Son, S., et al., Prospective multinational serosurveillance study of Bordetella pertussis infection among 10 to 18-year-old Asianchildren and adolescents. Clin Microbiol Infect, 2019. 25(2): p. 250.e1-250.e7.
10. Thisyakorn, U., et al., Pertussis in the Association of Southeast Asian Nations: epidemiology and challenges. Int J Infect Dis, 2019. 87: p. 75-83.
11. Tiêm chủng mở rộng quốc gia, Thành quả tiêm chủng mở rộng, Chương trình tiêm chủng mở rộng www.tiemchungmorong.vn. 2013.
12. Đỗ Thiện Hải, Dương Thị Hồng, Đỗ Thúy Nga, Dịch tễ học bệnh ho gà ở trẻ em tại bệnh viện nhi trung ương giai đoạn 2012-2014. Tạp chí Y học Dự phòng, 2016. XXVI, số 6 (179)(6(179)).
13. Xoay, T.Đ., Mô tả đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan tử vong ở bệnh ho gà nặng tại khoa Điều trị tích cực Bệnh viện Nhi Trung ương. 2019.
14. Zamanian R.T, H.F., Doyle R.L. (2007) “Management strategies for patients with pulmonary hypertention in the intensive care unit”. Crit Care Med, 35, 2037-2050.
15. Long S.S., P.C.G., Bordetella pertussis (Pertussis) and other Species. Principles And Practice Of Pediatric Infectious Diseases; .Elsevier, Churchill livingstone, Philadelphia, USA, 2012: p. 865-873.
16. Đỗ Thiện Hải, Đỗ Thị thúy Nga và cộng sự. đánh giá kháng thể IgG kháng ho gà ở các bà mẹ có trẻ dưới 3 tháng tuổi mắc và không mắc bệnh ho gà tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội, năm 2017 - 2018. Tạp chí Y học Dự Phòng, 2019.
17. Skoff, T.H., et al., Sources of Infant Pertussis Infection in the United States. Pediatrics, 2015. 136(4): p. 635-41.
18. Schmitt-Grohé, S., et al., Pertussis in German adults. Clin Infect Dis, 1995. 21(4): p. 860-6.
19. Edwards KM DM (2004). Pertussis vaccine. VaccinesPA: Saunders, P., 471-528.
20. Mallet, E., et al., Antibody persistenceagainst diphtheria, tetanus, pertussis, poliomyelitisand Haemophilus influenzae type b (Hib) in 5-6-year-old children after primary vaccination and first booster with a pentavalent combined acellular pertussis vaccine: immunogenicity and tolerance of a tetravalent combined acellular pertussis vaccine given as a second booster. Vaccine, 2004. 22(11-12): p. 1415-22.
21. Cherry, J.D., Pertussis in the preantibiotic and prevaccine era, with emphasis on adult pertussis. Clin Infect Dis, 1999. 28 Suppl 2: p.S107-11.
22. Kreeftenberg, J.G., Standardization of acellular pertussis vaccines. Biologicals, 1999. 27(2): p. 115-7. 10
23. Centers for Disease Control, P.U.r., et al.
24. Phương., N.T.L., “Xây dựng phương pháp đánh giá một số kháng nguyên trong vắc xin ho gà và đề xuất quy trình sản xuất vắc xin ho gà an toàn cao tại Viện vắc xin Nha Trang. Luận án Tiến sĩ Y học, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, 2007.
25. Heininger, U., et al., Clinical Validation of a Polymerase Chain Reaction Assay for the Diagnosis of Pertussis by Comparison With Serology, Culture, and Symptoms During a Large Pertussis Vaccine Efficacy Trial. Pediatrics, 2000. 105: p. E31.
26. Winter, K., et al., Risk Factors Associated With Infant Deaths From Pertussis: A Case-Control Study. Clin Infect Dis, 2015. 61(7): p. 1099-106.
27. Bộ Y tế, Thông tư 38/2017/TT-BYT ngày 17/10/2017 của Bộ Y tế ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc. 2017.